Domuz Ayrığı , Orta ve Güney Avrupa, Anadolu ile Akdeniz çevresinin doğal bir bitkisidir. Soğuğa dayanıklılığı zayıf olmasına rağmen kuraklığa dayanıklılığı , ılıman ve yağışlı yerlerde bol verim vermesi , biçimden sonra hızla gelişmesi nedeni ile tarımı yapılmaktadır.
Domuz Ayrığı Bitkisel Özellikleri
60-120 cm boyunda, yumaklar oluşturmaktadır. Yapraklar dip kısmında toplanmıştır. Yapraklar geniş, uzun ve hafifçe katlanmıştır. Çiçek durumu salkımdır. Salkımlar 5-20 cm boyundadır. Başakçıklar salkım sapları üzerinde toplu bir şekilde oturmuşlardır.
Tohumların 1000 tane ağırlığı 0,7-1 g kadardır.
Domuz Ayrığı Ekolojik İstekleri
Toprak İsteği
Tınlı ve killi , iyi drenajlı ve verimli topraklarda iyi gelişmektedir. Yüzlek ve verimsiz topraklarda verimi azdır. Yaş veya su göllenen alanlarda verim azdır.
iklim İsteği
Ilıman ve nemli bölgeleri seven bitkidir. 450 mm yağış alan bitkilerde gelişimi iyidir. Domuz ayrığı kurağa ve yüksek sıcaklığa karşı dayanıklıdır.
Gündüz 20°C , gece 12 °C sıcaklık bitki için idealdir. 28 °C sıcaklığın üstünde gelişim yavaşlamaktadır. Gölge alanlarda , meyve ağaçlarının altında yetişmektedir.
Domuz Ayrığı Tarımı
Ekimi
Domuz ayrığı sert, iyice ufalanmış ve yabancı otlardan temizlenmiş ekim yatağı hazırlanmalıdır. Ekim işlemi sonbahar ve ilkbahar aylarında yapılabilir. Kışları sert geçen yerlerde ilkbaharda ekim yapılmalıdır.
Ekim için kullanım amacına göre 300-1000 g/da tohum yeterlidir. Tohumlar 1 cm derinlikten derine ekilmemesine dikkat edilmelidir.
Kıraç arazilerde sıra arası 50-70 cm , sulanabilen arazilerde 20-40 cm olmalıdır.
Gübreleme
Erken ilkbaharda ve her biçimden sonra 5-10 kg/da N ve 10-15 kg P2O5 gübre verilmesi yeterlidir.
Yabancı Ot
Ekim sonrasında bitki çıkışları sonrasında yabancı ot mücadelesine dikkat edilmelidir.
Domuz Ayrığı Kullanımı
Ot Üretimi İçin Kullanımı
Kaliteli ot üretimi için domuz ayrığı bitkisi salkım çıkartma döneminde biçilmelidir. Bu dönemde biçilen bitkiler uygun koşullarda ikinci biçime gelirler. Tek biçim alınan yerlerde biçim biraz daha geciktirilebilir.
Otunun beslenme değeri oldukça yüksektir. Ham protein oranı ve kuru maddenin sindirilme oranı diğer birçok buğdaygil yem bitkilerinden yüksektir.
Ot verimi yüksektir. Yağışın 300-400 mm olan yerlerde 200-300 kg/da , 600 mm kadar olan yerlerde ise 1 ton/da kadar çıkabilmektedir.
Mera Bitkisi Olarak Kullanımı
Kardeşlenme ve hızlı büyümesi nedeniyle iyi bir ilkbahar merası oluşturur. Çabuk kabaklaşması önemli bir sorundur. vejetatif devrede iyi otlatılmasına karşılık ilerleyen devrelerde lezzetliliğini kaybeder. Bundan dolayı biçilerek ot olarak değerlendirilmesi daha iyidir.
Tohum üretimi için Kullanımı
Salkımlanma devresinden sonra yağış almayan ve güneşli bölgeler tohum üretimine uygundur. Ekim yılında çoğunlukla tohum ürünü alınmaz. Verim ikinci yılda başlar.
Tohum olgunlaşma döneminde bitki yeşil olduğunda hasat güç olabilir. Biçim yüksekliği ayarlanarak biçerdöver ile tohum hasat yapılabilir. Tohum kolay döküldüğü için hasat zamanı iyi ayarlanmalıdır.
Tohum verimi 20-40 kg/da arasında değişmektedir. İyi gübrelen tarlalarda 500 kg/da sap verimi alınabilmektedir.
Sorgum Bitkisi